Η πανδημία του Covid-19 και το lockdown που ακολούθησε τάραξε κάθε Έλληνα επιχειρηματία και επηρέασε όλες τις επιχειρήσεις στην ελληνική αγορά, οι οποίες κλήθηκαν να δημιουργήσουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ένα νέο μοντέλο λειτουργίας, ανεξαιρέτως μεγέθους ή κλάδου, με σκοπό να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στη νέα καθημερινότητα της χώρας και να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Πολύ άμεσα μετά τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης, η πλειοψηφία του επιχειρηματικού κόσμου άρχισε να εφαρμόζει προγράμματα απομακρυσμένης εργασίας (remote working). Κάποιες εταιρείες παρέμειναν πλήρως λειτουργικές από το σπίτι, ενώ άλλες χρειάστηκαν να μειώσουν ή να αυξήσουν το προσωπικό τους για να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα.
Οι καταναλωτές ανταποκρίθηκαν διαφορετικά ανά εταιρεία ή/και κλάδο καθώς οι ανάγκες τους άλλαξαν πλήρως. Κάποιοι κλάδοι – όπως εκείνος της ένδυσης – επηρεάστηκαν περισσότερο και η ζήτηση των προϊόντων/υπηρεσιών τους μειώθηκε. Ωστόσο, η ζήτηση σε διάφορα προϊόντα όπως ιατροφαρμακευτικά ή τρόφιμα, σημείωσε υπέρμετρη αύξηση κάνοντας ακόμη και ρεκόρ πωλήσεων.
Υπήρξαν, ωστόσο, και κάποιες εταιρείες, οι οποίες αντέδρασαν άμεσα στα νέα δεδομένα της χώρας και υιοθέτησαν το remote working ως τρόπο εργασίας πριν ακόμη ανακοινωθεί το lockdown από την κυβέρνηση. Αυτές οι εταιρείες κατάφεραν να ξεχωρίσουν.
Η ταχύτητα και η αμεσότητα στην αντίδρασή τους τους έδωσε το πλεονέκτημα του χρόνου ώστε να οργανωθούν σωστά και να συνεχίσουν την αδιάλειπτη λειτουργία τους από το σπίτι χωρίς να θυσιάσουν το επίπεδο εξυπηρέτησης του πελατολογίου τους αλλά και την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων τους. Κλειδί της επιτυχίας αποτέλεσε η επιτυχημένη επικοινωνία, είτε εσωτερική είτε με τους πελάτες, καθώς και η εμπειρία τους στη χρήση εξελιγμένων εταιρικών ψηφιακών εργαλείων που επέτρεψε την ασφαλή λειτουργία τους, απομακρυσμένα.
Τα αντανακλαστικά εκείνων των επιχειρήσεων που στάθηκαν δίπλα στο πελατολόγιό τους, παρέχοντας συνεχή καθοδήγηση και συμβουλευτική και οι σωστοί ελιγμοί για την ικανοποίηση των νέων αναγκών του καταναλωτικού κοινού, χωρίς να έχουν την πώληση ως πρωταρχικό στόχο, οδήγησαν σε εντυπωσιακή αύξηση τζίρου του πελατολογίου τους σε αρκετούς κλάδους, αγγίζοντας μέχρι και το +110%.
Παράλληλα, τα Τμήματα Ανθρωπίνου Δυναμικού έβαλαν σε προτεραιότητα τους συναδέλφους τους και εφηύραν δημιουργικούς τρόπους επικοινωνίας και υποστήριξης των εργαζομένων, διατηρώντας την κοινωνικοποίηση μεταξύ τους και την αισιοδοξία τους σε εκείνο το διάστημα απομόνωσης. Παρέχοντας κίνητρα, διατήρησαν το ηθικό και την αποδοτικότητα της ομάδας στα ύψη.
Εξίσου σημαντικό ρόλο, βέβαια, στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων εν μέσω πανδημίας έπαιξε και το είδος του κλάδου. Οι εταιρείες που ασχολούνται με το digital transformation ήταν από πριν εξοικειωμένες με τα online εργαλεία επικοινωνίας, παράγοντας που βοήθησε και στην ταχύτερη εξοικείωση με το remote working. Ο νέος αυτός τρόπος εργασίας αποδείχθηκε πλήρως αποτελεσματικός, και γι’αυτό οι επιχειρήσεις αυτές αποφάσισαν πως θα τον συνδυάσουν με τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας τους ακόμα και μετά από την επιστροφή στην «κανονικότητα».
Είναι αυτονόητο πως το μοντέλο της απομακρυσμένης εργασίας δεν είναι εφικτό να υιοθετηθεί από όλα τα industries π.χ. τον κλάδο του retail αλλά έχει πολλές πιθανότητες επιτυχίας στον τομέα παροχής υπηρεσιών. Σ’ αυτού του είδους τις εταιρείες, είναι βέβαιο πως το remote working ήρθε για να μείνει. Ωστόσο, εφεξής θα χρειαστεί ένας ειδικός κώδικας δεοντολογίας και μία αυτοπειθαρχία κατά την τηλεργασία, για να αποφευχθεί η σχετική «αναρχία» με την οποία τη βιώσαμε την πρώτη φορά – όπως άλλωστε ήταν λογικό -.
Το πιο πιθανό σενάριο, αναλύοντας τα αποτελέσματα της τηλεργασίας και την οικονομική «ανάσα» που προσέφερε στις επιχειρήσεις, είναι πως το νέο αυτό μοντέλο απασχόλησης ήρθε όντως για να μείνει. Η πανδημία του Covid-19 αποτέλεσε την αφορμή για να δοκιμαστεί το ελληνικό επιχειρείν στο remote working και να εξοικειωθεί ακόμη περισσότερο με online τρόπους εργασίας και εργαλεία. Ακόμη και η κυβέρνηση παρουσίασε νέα ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες, για τη διευκόλυνση των πολιτών.
Παρ’όλα αυτά, το digital transformation αποτελεί έναν σύνθετο τρόπο εργασίας που απαιτεί συνεχή βελτιστοποίηση μέχρι να λάβει την ιδανική του μορφή. Η ελληνική κοινωνία γεύτηκε ήδη τους πρώτους καρπούς του remote working και όλα δείχνουν πως η εργασία από το σπίτι – με ποικίλους τρόπους και σε διάφορα επίπεδα υιοθέτησής της – θα παραμείνει στο προσκήνιο της ελληνικής πραγματικότητας για πολύ καιρό ακόμη.